Pinhole fotografie van Katja Sobrino: schilderen met tijd en licht

Katja Sobrino maakt al 25 jaar bijzondere foto’s met een bijzondere techniek. Haar camera is namelijk niets meer dan een houten doosje, met een groot negatief aan de achterkant en een speldenprik aan de voorkant om te belichten. Vandaar de naam ‘pinhole’ fotografie. Na enkele groepstentoonstellingen heeft ze komende maand in Artishock haar eerste solo-expositie.

Vroeger woonde er een gezin boven station Baarn. Nu zijn er vier atelierruimtes in de voormalige woning in het rijksmonument. Fotograaf Katja Sobrino is in één van de ateliers al dagen bezig met iets nieuws. Ze vertelt: “Deze foto heb ik ’s nachts gemaakt in mijn tuin. Het is een krentenbloesem. Het rood is van een lampje. Tijdens de belichting ben ik gaan schilderen met dat licht. Als ik eenmaal een goed negatief heb kan ik altijd meerdere afdrukken maken. Nu ben ik voor het eerst op het eindproduct gaan tekenen. Zo wordt het een unicum. Ik ben nog niet tevreden, maar het eindresultaat laat ik in Artishock zien.”

“Een uitleg over techniek komt ook op de expositie. Ik merk dat mensen het fijn vinden om te weten wat ze zien. Eigenlijk is dat onzin. Het beeld moet gewoon mooi zijn. Laatst kwam op een expositie een vrouw op me af die zei: “Je moet toch eens een andere camera kopen. Alles is onscherp.” Een goedbedoeld advies, maar het is precies het effect wat ik wil bereiken. Met dit doosje zie je alles even scherp, of onscherp. Er is geen focus, je ziet de werkelijkheid zoals die echt is. Het menselijk oog en de lens op een camera focussen zich op een bepaald punt. Ik heb ook geen zoeker. Ik weet inmiddels hoe ik moet mikken, maar de uitkomst is altijd een verrassing omdat ik het zelf niet zo kan zien.”

Niets bewerkt

“Door dat kleine gaatje is een lange belichtingstijd nodig. Zo kan ik spelen met het licht, en met de tijd. Je legt eigenlijk de tijd vast. Maar het blijven stilstaande beelden, mijn foto’s zijn geen verhalen. De tijd is ondergeschikt aan het onderwerp. Voor mijn onderwerpen kijk ik gewoon rond in de omgeving. Daarbij ben ik een fan van stromend water.”

Veel foto’s zijn in het buitenland gemaakt. Katja: “Toen ik met pinhole-fotografie begon was er nog geen Photoshop. Toen dat opkwam konden mensen denken dat een simpel trucje is. Dat het meerdere negatieven door elkaar zijn. Maar ik bewerkte dus niets – alle foto’s waren puur in de camera gemaakt op één enkel negatief. Ik heb toen een tijd alleen foto’s gemaakt op vakantie. Niet dat het vakantiekiekjes zijn. Daar zijn de negatieven die ik gebruik ook te duur voor.”

“Ik ben altijd lang bezig met het zoeken naar een mooie plek voor een pinhole-foto. Soms ontdek ik ook nieuwe afbeeldingen in mijn oude contactafdrukken. Misschien omdat ik oudere ogen heb gekregen. Alhoewel, mijn ene oog lens is nog nieuw. Ik heb laatst operatief een nieuwe lens gekregen. Het oude oog is verweerd door de UV-straling. Daar zie ik meer oranje mee, met het nieuwe oog zie ik meer blauw. Maar in de loop der tijd ga je sowieso anders leren kijken.”

“Jarenlang hebben maar een handvol mensen kennis kunnen maken met mijn werk. Tot een goede vriendin van mij, Angeli Mulders, die ik al dertig jaar ken, mij vroeg om mee te doen met een groepstentoonstelling in Het Koetshuis, hier in Baarn. Daarna hebben we ook in De Speeldoos geëxposeerd. En nu mijn eerste solotentoonstelling.”

“Ik ben ooit begonnen met binnenfotografie. Dat wil ik ook wel weer doen, maar dan moet je alles zelf bouwen. De natuur heeft al schoonheid van zichzelf. Voor deze expositie ben ik in het Baarnse Bos en mijn eigen tuin gaan fotograferen.”

Katja Sabrino’s Pinhole Fotografie opent zaterdag 1 oktober, 20:00u. Vanaf 20:30 JazzClub. Zondag 2 oktober vanaf 14:30 is er muziek van  Jazzsessie Plus. Ook dan is Katja aanwezig De toegang is gratis. Kijk voor meer foto’s van haar werk op http://katjasobrino.nl

De expositie is te zien tijdens activiteiten (zie www.artishock-soest). Daarnaast is Artishock open op: woe- en vrijdagochtend van 10-12 uur, maan- en woensdagavond van 19.15-20.15 uur. Verder in overleg: 06 25586354.

(c) Cees Paul.

Foto’s: Katja Sobrino. Foto boven: Lavaspin. Onder: New Zealand